Charakterystyka IBD

IBD (inflammatory bowel disease) określa grupę jednostek chorobowych powodujących przewlekłe zapalenie w przewodzie pokarmowym, głównie w obrębie jelit. Do najczęściej występujących chorób zaliczają się: choroba Leśniowskiego-Crohna (Crohn’s disease – CD) oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego (Ulcerative colitis – UC). CD charakteryzuje się możliwością występowania ognisk zapalnych na całym przekroju ściany przewodu pokarmowego – od jamy ustnej do odbytu. Jednakże najczęściej choroba dotyka jelit. W przypadku UC stan zapalny pojawia się jedynie na błonie śluzowej jelita grubego. Stan zapalny prowadzi do nieprawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego, może powodować ból, osłabienie, biegunkę itp. Badania wskazują, że może także zwiększać ryzyko procesu nowotworowego w jelicie grubym [1]. Mimo nieustalonej dotychczas etiologii przyczyn IBD dopatruje się m.in. w czynnikach genetycznych, immunologicznych i środowiskowych oraz zmianach mikrobioty jelitowej. Podczas procesu zapalnego zaobserwowano zmiany w funkcjonowaniu oraz kompozycji mikrobioty [2]. Dlatego też uważa się, że modyfikacja mikrobioty może stać się nowym kierunkiem w terapii pacjentów z IBD. 

Zaburzenia mikrobioty jelitowej w IBD

Mikrobiota jelitowa zdrowego człowieka składa się z ok. 1012 do 1014 komórek mikroorganizmów [3]. Do najliczniejszych grup należą Firmicutes, Bacteroidetes, Actinobacteria i Verrucomicrobia [4]. Organizmy te żyją w symbiozie z gospodarzem, są niezbędne do utrzymania go w zdrowiu. Wpływają na immunomodulację, wspomagają trawienie, syntezę witamin czy ochronę przed patogenami [5–7]. U pacjentów z IBD dostrzega się zmniejszenie różnorodności i liczby mikroorganizmów. Badania pokazują zmniejszenie liczby Firmicutes i Bacteroides na rzecz Gammaproteobacteria, Enterobacteriaceae i Fusobacteriaceae [8, 9]. Ograniczeniu ulega także rozwój wielu bakterii o właściwościach przeciwzapalnych, takich jak Faecalibacterium prausnitzii [10]. 
Schorzenie wpływa także na funkcjonalność mikrobiomu, powodując zwiększenie stresu oksydacyjnego, sekrecję toksyn oraz niewystarczalną biosyntezę aminokwasów [11]. Liczne badania wskazują, że te niekorzystne zmiany zachodzące w przebiegu IBD można złagodzić, włączając probiotyki i prebiotyki w proces leczenia.
 

Przegląd badań

Przegląd literatury umożliwił zestawienie ośmiu badań sprawdzających wpływ przyjmowania synbiotyków na proces chorobowy we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego lub chorobie Leśniowskiego-Crohna...