Stany zapalne gardła

Stan zapalny to uporządkowany proces, który rozwija się w tkance unaczynionej pod wpływem czynnika uszkadzającego. Cel zapalenia to obrona organizmu. Podczas reakcji zapalnej dochodzi do rozszerzenia naczyń i zwiększenia ich przepuszczalności. Dzięki temu, że wzrasta ukrwienie, do zaatakowanej tkanki mogą się przedostać białka osocza o funkcjach obronnych.
Infekcje dróg oddechowych są najczęstszym powodem konsultacji z lekarzem rodzinnym.
Wśród tych infekcji często pojawia się infekcja gardła. Z tego powodu przepisywane jest nawet 50% antybiotyków.
Większość infekcji gardła (ok. 85%) ma podłoże wirusowe. Nie prowadzi się diagnostyki wirusologicznej, gdyż nie ma to wpływu na leczenie. Aby ocenić prawdopodobieństwo bakteryjnego zapalenia gardła, używa się skali McIsaaca Centora (Centor’s scale). Do jej kryteriów należą: gorączka, kaszel, powiększenie węzłów chłonnych, nalot włóknikowy i obrzęk migdałków, wiek [1]. Objawy takie jak katar, kaszel czy temperatura poniżej 38°C przemawia za infekcją wirusową gardła. Najczęstszą przyczyną zakażeń bakteryjnych gardła są paciorkowce Streptococcus pyogenes [2].
Główne objawy zapalenia gardła to obrzęk i zaczerwienienie błony śluzowej gardła, z towarzyszącym bólem. Towarzyszy temu uczucie kłucia, drapania, pieczenia oraz inne objawy – podwyższona temperatura ciała, powiększenie węzłów chłonnych, zapalenie spojówek.

Jakie są cele leczenia zapalenia gardła?

• usunięcie przyczyny zapalenia,
• zapobieganie powikłaniom,
• skrócenie czasu trwania infekcji,
• złagodzenie objawów choroby [3].

Jakie są suplementy diety i substancje pochodzenia naturalnego wspomagające zapobieganie i leczenie infekcji górnych dróg oddechowych?

• cynk,
• witamina C,
• probiotyki,
• szałwia lekarska Salvia officinalis,
• tymianek pospolity Thymus vulgaris,
• mięta pieprzowa Mentha piperita i otrzymywany z jej olejku mentol,
• rumianek pospolity Matricaria chamomilla,
• dąb szypułkowy Quercus robur,
• preparaty zawierające pelargonię afrykańską Pelargonium sidoides,
• czosnek,
• miód [4].

Cynk, składnik wielu suplementów diety podnoszący odporność

W metaanalizie przeprowadzonej przez Singh i wsp. w 2013 r. badano skuteczność suplementacji diety cynkiem w leczeniu i zapobieganiu infekcji górnych dróg oddechowych [5]. Wyciągnięto wniosek, że cynk suplementowany w dawce ≥ 75 mg dziennie istotnie skracał czas trwania infekcji górnych dróg oddechowych, powodował zmniejszenie objawów po 7 dniach choroby, zmniejszał częstość absencji w szkole oraz konieczność stosowania antybiotyku. Zaobserwowano również skrócenie czasu występowania nieżytu i przekrwienia błony śluzowej nosa oraz bólu gardła.
W grupie osób przyjmujących cynk w dawce 10–30 mg dziennie zanotowano zmniejszenie zachorowań na przeziębienie o ok. 1/3. Pastylki do ssania oraz syrop zawierające cynk to były formy o udowodnionej skuteczności.
Mechanizm działania leczniczego cynku polega na hamowania replikacji wirusów.

Witamina C – podstawowa witamina podczas leczenia infekcji

W metaanalizie przeprowadzonej przez Hemilä i wsp. w 2013 r. [6] w grupie 11 306 uczestników udowodniono, że profilaktyczna suplementacja diety witaminą C w dawce > 0,2 g/dobę nie zmniejszała zapadalności na infekcje górnych dróg oddechowych, ale powodowała istotne skrócenie czasu trwania przeziębienia oraz zmniejszała nasilenie występujących objawów u dzieci i dorosłych, a także wpływała na zmniejszenie liczby dni nieobecnych w pracy/szkole.
Przyjmowanie dawki terapeutycznej > 0,2 g/dobę w okresie choroby wpłynęło na zmniejszenie liczby dni nieobecności w pracy/szkole, ale nie miało wpływu na długość trwania choroby i nasilenie objawów. Nie udowodniono istotnej korzyści z przyjmowania dawek > 2 g/dobę.
Istnieje podejrzenie, że u dorosłych może występować korzyść z przyjęcia jednorazowej dawki nasycającej na początku terapii w wysokości 8 g [6]. 

Probiotyki

Metaanaliza przeprowadzona przez Hao i wsp. w 2015 r. obejmująca 3720 pacjentów udowodniła, że codzienne przyjmowanie probiotyku w dawce 109–1010 jednostek tworzących kolonię (CFU, ang. colony-forming units) przez co najmniej 7 dni pozwala obniżyć o połowę zachorowalność na infekcje górnych dróg oddechowych, a także zredukować liczbę tych infekcji w ciągu roku, czas trwania, czas nieobecności w prac...