Osteoporoza jest układową chorobą szkieletu, w której dochodzi do pogorszenia stanu kości, czego następstwem jest zwiększone ryzyko złamań. Samo słowo osteoporoza pochodzi z języka greckiego oraz łacińskiego – „osteon” znaczy kość, natomiast „porus” oznacza ubytek lub dziurę. U osób z chorobą występuje obniżenie masy kostnej i zaburzenia w strukturze budowy tkanki kostnej. Do najczęstszych złamań osteoporotycznych należą złamania trzonów kręgowych, złamania bliższego końca kości udowej i ramiennej oraz dalszej części przedramienia. Statystyki pokazują, że na osteoporozę cierpi około 75 mln 
ludzi w Europie, USA i Japonii, a w Polsce około 2,1 mln osób [1, 2]. Osteoporozy można podzielić na pierwotne (dotyczą 70% chorych) oraz wtórne (dotyczą 30% pacjentów). Do pierwotnych należą osteoporozy młodzieńcze, pomenopauzalne i starcze. Natomiast wtórna jest konsekwencją stosowanego leczenia, zaburzeń genetycznych bądź pojawia się na tle endokrynologicznym [2, 3]. Niezależnie od przyczyn choroby dla wszystkich typów osteoporozy wskazane jest stosowanie się do zaleceń dietetycznych mających na celu profilaktykę kolejnych ubytków i złamań. Wśród najistotniejszych czynników żywieniowych w osteoporozie wymienić można spożycie wapnia, witaminy D oraz białka, witamin A, C i witamin z grupy B, a także stosowanie probiotykoterapii. 

Osteoporoza – zalecenia dietetyczne 

Profilaktykę osteoporozy powinno się zacząć już od najmłodszych lat. Odkładanie wapnia w kościach następuje najefektywniej w okresie niemowlęctwa oraz dojrzewania płciowego. Do końca drugiej dekady życia człowiek buduje szczytową masę kostną poprzez dietę bogatą m.in. w wapń, białko, witaminę D. Wykorzystanie tych składników wspomagane jest zdrowymi nawykami, np. aktywnością fizyczną i utrzymaniem prawidłowej masy ciała. Jednoczesne prawidłowe wprowadzanie do diety warzyw i owoców bogatych w prebiotyki (np. fruktooligosacharydy), stymulujących rozwój mikrobioty jelitowej, poprawi wchłanialność składników odżywczych z przyjmowanych pokarmów. W późniejszym okresie życia wszelkie działania mają raczej charakter utrzymujący masę kostną na optymalnym poziomie lub zminimalizowanie jej utraty. Szczególnie ważną rolę w leczeniu osteoporozy stanowi spożycie wapnia. Jest on niezbędnym składnikiem mineralnym w profilaktyce osteoporozy na każdym etapie życia [4]. Dla osób dorosłych zalecane dzienne spożycie wynosi 1000 mg [5]. Wiele badań przeprowadzonych w grupach pacjentów populacji polskiej wskazuje, że spożycie wapnia jest dużo niższe [4, 6]. Z drugiej strony udowodniono, że zwiększenie spożycia wapnia z dietą z 900 mg do 1500 mg dziennie znacząco zmniejsza utratę mineralną kości kręgosłupa u kobiet [7]. Najlepszym źródłem wapnia są mleko oraz produkty mleczne. Co ważne, absorpcja wapnia z tych produktów wynosi około 32%, a znajdująca się w nich laktoza dodatkowo wspomaga przyswajanie tego pierwiastka [7]. W przypadku osób z ale...